Thập niên 90 là giai đoạn đầy biến động và hấp dẫn của ngành công nghiệp game, khi các luồng văn hóa và công nghệ liên tục định hình lại thị trường. Sự xuất hiện của Sega CD, và ở mức độ thấp hơn là TurboDuo, đã mở ra cánh cửa cho kỷ nguyên gaming đa phương tiện tại gia, dù chỉ dành cho một bộ phận nhỏ người chơi. Tuy nhiên, xu hướng tương lai đã rõ ràng: chất lượng âm thanh CD, đặc biệt là lồng tiếng, giúp nhân vật trở nên sống động hơn, và đồ họa 3D đang dần định hình, dù vẫn còn ở giai đoạn sơ khai. Đây chính là bối cảnh mà hệ máy 3DO, dù có mức giá “trên trời” nhưng vô cùng tham vọng, được phát hành. Tiếc thay, nó lại ra đời sớm vài năm so với thời điểm công nghệ thực sự sẵn sàng. Từ 3DO Company, Crystal Dynamics đã ra đời, và từ đó, một chú tắc kè hoa biết nói, nghiện truyền hình mang tên Gex đã xuất hiện, trở thành một biểu tượng văn hóa pop đầy thú vị.
Gex: Hành Trình Phát Triển và Giá Trị Tái Xuất Trên Thị Trường Game Retro
Tựa game Gex đầu tiên là một game platformer 2D, nổi bật với việc lồng tiếng bởi diễn viên hài bán chuyên Dana Gould, người đã thổi hồn cho nhân vật chính bằng hàng loạt câu nói hài hước và các pha chế giễu văn hóa pop thời bấy giờ. Đến khi phần tiếp theo được phát triển, 3DO đã gần như “chết lâm sàng”, bị thổi bay bởi sự thành công vang dội của PlayStation đời đầu. Tuy nhiên, điều này không ảnh hưởng nhiều đến Gex: Enter the Gecko vì tựa game này đã tận dụng tối đa thế mạnh của PS1 để trở thành một game platformer 3D đầy ấn tượng. Thành công của Gex: Enter the Gecko thậm chí còn thúc đẩy ra đời phần tiếp theo hàng năm, Gex: Deep Cover Gecko. Dù có những cải tiến về quy mô màn chơi và độ trau chuốt, tựa game này lại không đạt được tiếng vang tương tự, dẫn đến sự kết thúc của series vào năm 1999. Gex, từ 1995 đến 1999, thực sự là một sản phẩm mang đậm dấu ấn thời đại.
“Sự Hồi Sinh” của Gex Trilogy: Chiến Lược Tái Phát Hành và Giá Trị Thị Phần
Dù series Gex đã dừng lại, nhưng nó không hề bị lãng quên. Limited Run Games, một cái tên nổi bật trong chiến lược kinh doanh game retro và sưu tầm, đã áp dụng công nghệ giả lập Carbon của mình để mang các tựa game Gex gốc trở lại dưới dạng bộ sưu tập Gex Trilogy. Đây là phiên bản đầy đủ của Gex, Gex: Enter the Gecko, và Gex: Deep Cover Gecko, với những nâng cấp quan trọng cho hai tựa game 3D để chúng có thể chạy toàn màn hình trên TV và màn hình tỷ lệ 16:9 hiện đại, và quan trọng hơn cả là hỗ trợ tốt cho cần analog.
POedFeature
Các phiên bản trong bộ sưu tập này đều dựa trên bản PS1, không bao gồm nội dung bổ sung từ các bản Nintendo 64 hay các tựa game Game Boy Color độc quyền. Tuy nhiên, Limited Run Games đã bù đắp bằng một tuyển chọn đa dạng các nội dung bổ sung hấp dẫn, bao gồm concept art, các đoạn quảng cáo TV cũ, những clip phỏng vấn ngắn với Dana Gould và nhiều tài liệu thú vị khác. Đây không chỉ là một bộ sưu tập game, mà còn là một sự kiện tôn vinh phần lớn lịch sử gaming của Gex, bảo tồn các tựa game chính xác như chúng đã từng, với cả những ưu và nhược điểm. Sự tái phát hành này không chỉ nhắm vào lợi nhuận mà còn vào thị trường ngách của các nhà sưu tầm và game thủ hoài cổ, một phân khúc đang tăng trưởng mạnh mẽ trong ngành game hiện nay.
Phân Tích Chuyên Sâu Gameplay Gex Trilogy: Từ 2D Đến Thế Giới 3D Đầy Tham Vọng
Cốt truyện cơ bản của mỗi game trong series Gex đều xoay quanh việc Rez âm mưu chiếm lấy Media Dimension (Chiều Không Gian Truyền Thông), và Gex phải ngăn chặn hắn bằng cách hoàn thành các màn chơi và thu thập điều khiển từ xa.
Gex (1995): Cột Mốc 2D Platformer Với Cơ Chế Leo Tường Độc Đáo
Phần đầu tiên, Gex là một game platformer 2D, với các màn chơi được thiết kế để tận dụng khả năng bám dính tường độc đáo của Gex. Kỹ năng “tongue-lash” (liếm lưỡi) được dùng để ăn các vật phẩm tăng sức mạnh, trong khi “tail whip” (quật đuôi) dùng để hạ gục kẻ thù. Bất kỳ ai từng chơi game platformer đều sẽ dễ dàng làm quen với các thao tác điều khiển cơ bản. Tuy nhiên, điểm trừ lớn nhất là việc thiếu hẳn cơ chế “coyote-time” (khả năng nhảy thêm một bước nhỏ ngay cả khi đã ra khỏi mép ván), khiến chuyển động của Gex trở nên cứng nhắc. Điều này khiến việc vượt qua các thử thách trong game gốc 3DO trở nên khó khăn hơn nhiều so với việc chơi lại ở hiện tại.
Gex: Enter the Gecko: Đỉnh Cao Của 3D Platformer Thập Niên 90
Tựa game xuất sắc nhất trong Gex Trilogy chính là phần thứ hai, Gex: Enter the Gecko, một ví dụ điển hình về game platformer 3D thập niên 90, ngay cả khi thể loại này vẫn còn đang trong giai đoạn tìm đường. Tương tự như các ngôi sao (stars) trong Mario 64, mỗi màn chơi của Gex có một số điều khiển từ xa cần tìm kiếm, cùng với một vài cái ẩn để bổ sung cho mục tiêu chính, và không cần theo một thứ tự cụ thể nào để thu thập chúng. Hệ thống điều khiển camera đã được chỉnh sửa để tương thích với cần analog, và mặc dù không thể điều chỉnh góc nhìn lên xuống trong khi di chuyển, có một tùy chọn góc nhìn thứ ba (over-the-shoulder) khi Gex đứng yên.
Gex02
Các màn chơi có thể nhỏ theo tiêu chuẩn hiện đại và được chia thành các căn phòng thay vì một khu vực lớn liền mạch, nhưng thời gian tải gần như tức thì mà PS1 chỉ có thể mơ ước đã giúp các chuyển đổi trở nên liền mạch. Điều này cũng giúp game được thiết kế phù hợp với khoảng cách vẽ (draw distance) giới hạn, vì vậy dù việc nhìn xuyên suốt một căn phòng sáng sủa thường là không thể, nó cũng hiếm khi gây ra vấn đề lớn.
Gex: Deep Cover Gecko: Bước Tiến Kỹ Thuật Nhưng Thiếu Chiều Sâu
Cuối cùng, Gex: Deep Cover Gecko là một phần tiếp theo khá ổn, về mặt lý thuyết lẽ ra phải tốt hơn Enter the Gecko. Mặc dù có camera ít “tăng động” hơn, khoảng cách vẽ tốt hơn và các màn chơi phức tạp hơn, nhưng bằng cách nào đó, nó lại không mang đến cảm giác tuyệt vời như người tiền nhiệm. Đặc biệt, các đoạn phim FMV với Agent Xtra từng bị đánh giá thấp ngay tại thời điểm ra mắt và đã trở nên lỗi thời một cách đáng kể, khi nhân vật Xtra gần như chỉ đóng vai trò “phô diễn hình thể”. Về mặt tích cực, thiết kế màn chơi của phần này có nhiều nhiệm vụ phụ, minigame và bí mật hơn trong mỗi cấp độ, cộng thêm các vật phẩm sưu tầm mở khóa những nội dung bổ sung thú vị trong khu vực trung tâm (hub world).
Định Vị Giá Trị của Gex Trong Bức Tranh Ngành Game Hiện Đại
Không còn nghi ngờ gì nữa, Gex Trilogy là một di tích của thời đại nó ra đời, nhưng điều này chủ yếu là do những câu nói hài hước không ngừng nghỉ của Gex hơn là bất kỳ điều gì trong thiết kế màn chơi. Ví dụ, Gex đầu tiên mở đầu bằng các màn chơi mang chủ đề kinh dị, một mô típ phổ biến trong bất kỳ game platformer nào thời đó. Màn chơi hoạt hình của Enter the Gecko dựa trên Looney Tunes, vốn ra đời từ những năm 1950 chứ không phải 90s, trong khi màn chơi chủ đề PC trông giống hệt những gì bạn mong đợi từ bất kỳ game platformer nào từng được tạo ra. Một phần của vấn đề là Gex bị mắc kẹt trong một phiên bản “game hóa” của TV, vì vậy điều này có lý. Tuy nhiên, việc các pha châm biếm văn hóa chỉ dừng lại ở giọng lồng tiếng của Dana Gould luôn là một cơ hội bị bỏ lỡ. Cũng cần lưu ý rằng mặc dù Gex nói rất nhiều và có số lượng câu nói lớn trong mỗi game, tần suất lặp lại của chúng khiến người chơi sẽ phải nghe đi nghe lại những câu nhại Austin Powers của anh ta rất nhiều, điều này đã lỗi thời ngay từ thời điểm đó và không hề trở nên “tươi mới” hơn trong những thập kỷ tiếp theo.
gex-trilogy-tag-page-cover-art.jpg
Giá trị quan trọng nhất cần ghi nhớ về Gex Trilogy không chỉ nằm ở việc những game platformer xuất sắc của thời đó sẽ được chơi như thế nào vào năm 2025, mà còn là việc đặt chúng vào đúng vị trí của chúng trong lịch sử gaming. Đây từng là những tựa game lớn vào thời điểm đó, tuy không vượt qua Mario 64, nhưng chắc chắn đã giữ được tốc độ phát triển, và việc series này dễ dàng chơi lại được ngày nay cũng quan trọng không kém việc thực sự tận hưởng chúng dựa trên giá trị gameplay. Kỷ nguyên game PS1 là về việc lúng túng làm quen với mọi thứ mà đồ họa 3D và đa phương tiện mang lại, và đó là một quá trình dài đã cho kết quả tốt hơn nhiều qua các năm, nhưng vẫn chưa hoàn hảo ngay cả đến ngày nay. Mọi game lớn và hầu hết các game nhỏ của thời đại đó đều là một bước tiến trong việc tìm hiểu những công nghệ mới này có thể làm được gì, và các tựa game Gex trên PS1 là một trong những game platformer 3D hoàn chỉnh tốt hơn trong thời đại của chúng. Không thể phủ nhận các tựa game Gex có khá nhiều “góc cạnh thô ráp” theo tiêu chuẩn ngày nay, nhưng đó cũng là một phần lớn tạo nên sức hấp dẫn của chúng. Gex Trilogy là một bộ sưu tập tuyệt vời các tựa game thập niên 90, hồi sinh một loạt các tác phẩm kinh điển nhỏ nhưng có ảnh hưởng thực sự trong lịch sử gaming.
Chúng tôi tin rằng việc tái khám phá Gex Trilogy không chỉ mang lại trải nghiệm giải trí hoài niệm mà còn là một cơ hội quý báu để nhìn lại những bước đi đầu tiên của kỷ nguyên game 3D. Hãy cùng tiemgame.net thảo luận về những kỷ niệm của bạn với Gex, hoặc chia sẻ suy nghĩ về giá trị của việc bảo tồn các tựa game retro trong bối cảnh thị trường game đang phát triển không ngừng!
