Giống như ngành điện ảnh hay truyền hình, thế giới game cũng không nằm ngoài quy luật “vắt sữa thương hiệu” đến kiệt cùng. Với mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận và mở rộng thị phần, hàng loạt tựa game spin-off ra đời từ những thương hiệu đình đám, nhưng không phải lúc nào chiến lược này cũng mang lại kết quả như kỳ vọng. Đôi khi, những thử nghiệm này lại trở thành gánh nặng, làm xói mòn giá trị cốt lõi và niềm tin của cộng đồng game thủ vào một IP vốn đã vững chắc. Chúng ta đang nói đến những sản phẩm không chỉ thất bại về doanh thu mà còn để lại vết nhơ trong lịch sử phát triển của ngành, chứng minh rằng không phải mọi ý tưởng mở rộng đều là một khoản đầu tư xứng đáng.
Từ những hậu bản “ăn theo” không có mục đích rõ ràng đến việc biến tướng các nhân vật phụ thành trung tâm câu chuyện mà không ai mong muốn, những game spin-off này có thể khiến cảm tình của game thủ dành cho toàn bộ thương hiệu bị sứt mẻ nghiêm trọng. Hãy cùng tiemgame.net phân tích những “phi vụ đầu tư” spin-off đầy rủi ro, mà lẽ ra chỉ nên dừng lại ở một phiên bản game đơn lẻ xuất sắc, nhưng lại cố gắng kéo dài “chuyến tàu kiếm tiền” bằng những sản phẩm không được cộng đồng ủng hộ.
8. Shadow the Hedgehog: Khi “Cool Ngầu” Trở Thành Thảm Họa Tài Chính
Bài Học Từ Một Kỷ Nguyên “Đen Tối” Của Game
Thập niên 2000 là một giai đoạn đầy biến động và đôi khi… khó hiểu của ngành công nghiệp game. Nếu bạn từng sống trong kỷ nguyên này, bạn sẽ nhận ra một xu hướng rõ rệt: các nhà phát triển thi nhau tạo ra những sản phẩm “đen tối”, “ngầu lòi” đến mức kệch cỡm. Mọi thứ đều nghiêng về gam màu xám xịt, u tối, bỏ lại đằng sau những bảng màu rực rỡ, tươi sáng của thập niên 90 để chạy theo một phong cách “người lớn” hơn.
Shadow the Hedgehog chính là một trong những “nạn nhân” của trào lưu đáng sợ này. Trong khi Sonic đã đủ “cool” theo cách riêng của mình nhưng lại chưa có nhiều game thành công trong giai đoạn đó, Sega đã quyết định đẩy mạnh yếu tố “ngầu” hơn nữa bằng cách đưa Shadow lên làm nhân vật chính trong tựa game spin-off này.
Thay vì sức mạnh tốc độ đặc trưng của Sonic, chúng ta có… súng. Đúng vậy, Shadow the Hedgehog cầm súng và nói chuyện bằng một tông giọng nghiêm túc đến mức không ai nghĩ đây là một trò đùa. Cốt truyện của game thiếu trầm trọng yếu tố hài hước hay nhẹ nhàng, mà thay vào đó là một câu chuyện khám phá nguồn gốc của Shadow được thể hiện một cách “chết chóc” nghiêm túc. Dù gameplay ở mức chấp nhận được, nhưng rõ ràng đây là một sản phẩm không cần thiết. Doanh số bán hàng đã phản ánh đúng mức độ “được lòng” của game thủ đối với “phi vụ” này.
Shadow the Hedgehog trên màn hình game chiến đấu giữa các binh lính trên không, thể hiện sự tối tối tăm và dùng súng trong game spin-off Sonic
Thông tin game:
- Thể loại: Platformer, Hành động-Phiêu lưu, Bắn súng góc nhìn thứ ba
- Phát hành: 15/12/2005
- Đánh giá ESRB: E 10+ (Bạo lực giả tưởng, ngôn ngữ nhẹ)
- Nhà phát triển: Sega Studio USA
- Nhà phát hành: Sega
- Engine: RenderWare
- Chế độ chơi: Local Multiplayer
- Thương hiệu: Sonic the Hedgehog
- Nền tảng: GameCube, PS2, Xbox (Original)
- Thời lượng chơi: 5 Giờ
7. Mortal Kombat Mythologies: Sub-Zero: Lỗi Thời Trong Thời Kỳ Chuyển Giao Công Nghệ
Sai Lầm Chiến Lược Hay Thiếu Tầm Nhìn Phát Triển?
Năm 1997 có thể coi là giai đoạn “dậy thì” của các nhà phát triển game. Công nghệ còn mới, không ai chắc chắn điều gì sẽ thực sự thu hút game thủ, và nhìn chung, tinh thần thử nghiệm được đẩy lên mức cao nhất.
Và thế là Mortal Kombat Mythologies: Sub-Zero ra đời. Tựa game này được kỳ vọng sẽ mở ra một series spin-off hoàn toàn mới, nhưng may mắn thay, nó chỉ dừng lại ở một phiên bản duy nhất. Ý tưởng ban đầu là biến Mortal Kombat thành một game đi cảnh đánh đấm (side-scrolling beat ’em up) – một concept nghe có vẻ ổn trên lý thuyết, nhưng việc triển khai lại là một thảm họa.
Tôi vẫn nhớ đã thuê tựa game này chỉ vì cái tên Mortal Kombat, và ngay lập tức nhận ra sự thiếu đầu tư nghiêm trọng. Hệ thống combo giới hạn, đồ họa hoàn toàn không có cảm hứng, và nhìn chung, game chẳng hề vui chút nào. Đây không phải là điểm dừng của Midway, vì sau này Mortal Kombat vẫn tiếp tục có nhiều spin-off khác, nhưng Mythologies: Sub-Zero là một bài học đắt giá về việc đánh mất bản sắc.
Thông tin game:
- Thể loại: Hành động-Phiêu lưu, Beat ‘Em Up, Đối kháng, Platformer
- Phát hành: 01/10/1997
- Đánh giá ESRB: Mature 17+ (Bạo lực hoạt hình, máu và nội tạng hoạt hình)
- Nhà phát triển: Midway Games, Avalanche Software
- Nhà phát hành: Midway Games, GT Interactive
- Phần tiếp theo: Mortal Kombat (1992), Mortal Kombat 4
- Thương hiệu: Mortal Kombat
- Số người chơi: 1
- Nền tảng: PlayStation (Original), Nintendo 64
- Thời lượng chơi: 5 giờ (hoàn thành 7.5 giờ)
- PS Plus: Không có
6. Resident Evil: The Umbrella Chronicles: Biến Tấu Thể Loại “Đi Lùi” Của Capcom
Thử Nghiệm Wii và Cái Giá Của Sự Đánh Đổi Trải Nghiệm
Capcom không phải là hãng game đầu tiên cố gắng tạo ra một spin-off thành công trên Wii, nhưng họ chắc chắn là một trong những cái tên lớn nhất thử sức với một thể loại mới.
Resident Evil: The Umbrella Chronicles đã biến thể loại kinh dị sinh tồn kinh điển của Resident Evil thành một game bắn súng light gun. Đây là một sự thay đổi thể loại táo bạo, nhưng lại không mấy thành công.
Tựa game này quá dễ. Mọi yếu tố kinh dị đều biến mất khi bạn chỉ cần chĩa súng và tiêu diệt mọi thứ trước mặt. Dù có phần tinh vi hơn các game như House of the Dead, nhưng việc không cần phải vật lộn với hệ thống ngắm bắn phức tạp đã loại bỏ đi những yếu tố làm nên sự đặc biệt của series.
Có vẻ hợp lý khi thử nghiệm một tựa game như vậy, nhưng nó quá “arcadey” để thực sự trở thành một game Resident Evil đúng nghĩa. May mắn thay, nhiều năm sau, các chế độ VR cho nhiều tựa Resident Evil đã làm rất tốt việc tái hiện trải nghiệm này một cách chân thực hơn.
Gameplay Resident Evil The Umbrella Chronicles trên Wii, nhân vật bắn zombie góc nhìn thứ nhất, thiếu yếu tố kinh dị sinh tồn đặc trưng
Thông tin game:
- Thể loại: Bắn súng
- Phát hành: 13/11/2007
- Đánh giá ESRB: M (Máu và nội tạng, bạo lực)
- Nhà phát triển: Capcom, Cavia
- Nhà phát hành: Capcom
- Engine: id Tech 4, Open Dynamics Engine
- Chế độ chơi: Local Multiplayer
- Thương hiệu: Resident Evil
- Nền tảng: PS3, Wii
- Thời lượng chơi: 8 Giờ
- PS Plus: Premium (Phiên bản PS3)
5. Uncharted: Fight for Fortune: Khi Nathan Drake Lạc Vào Đấu Trường Thẻ Bài
Sai Lầm Trong Định Vị Sản Phẩm và Thị Trường Mục Tiêu
Khi nhắc đến Uncharted, người ta nghĩ ngay đến những phân cảnh hành động mãn nhãn, lời thoại sắc sảo và đồ họa đỉnh cao. Vì vậy, một cách tự nhiên (hoặc không), Sony đã nghĩ rằng nó sẽ tạo nên một game thẻ bài tuyệt vời.
Dù ý tưởng này nghe có vẻ không mấy sáng sủa, nhưng chúng ta đã thấy nhiều game thẻ bài dựa trên các IP hành động khác thành công vang dội như Gwent hay Hearthstone.
Tuy nhiên, lý do những game đó thành công là vì thế giới của chúng đầy rẫy những sinh vật kỳ lạ và phép thuật. Uncharted: Fight for Fortune, mặt khác, về cơ bản chỉ là một phiên bản “Magic The Gathering” với toàn những con người bình thường.
Nghe có vẻ “thú vị” như chính nó vậy. Cơ chế chơi đơn giản kiểu “Magic-lite”, và mặc dù có chế độ multiplayer, nhưng phần chơi đơn lại quá sơ sài. Điều đáng nói hơn là họ còn có gan thêm DLC vào tựa game này.
Nếu bạn đang khao khát một tựa game PS Vita để giải trí trên đường đi, có lẽ bạn sẽ tìm thấy niềm vui với nó. Nhưng đối với phần lớn thế giới, tốt nhất là nên tránh xa.
Thông tin game:
- Thể loại: Game thẻ bài kỹ thuật số
- Phát hành: 04/12/2012
- Đánh giá ESRB: T (Teen) vì các yếu tố gợi cảm, bạo lực, máu, ngôn ngữ
- Nhà phát triển: Bend Studio, One Loop Games
- Nhà phát hành: Sony Computer Entertainment
- Thương hiệu: Uncharted
- Nền tảng: PS Vita
- Thời lượng chơi: 4 Giờ (hoàn thành 16 Giờ)
4. Dragon Ball: Ultimate Tenkaichi: Đánh Mất “Linh Hồn” Đối Kháng Truyền Thống
Giới Hạn Kiểm Soát: Rủi Ro Khi Ưu Tiên Điện Ảnh Hóa Quá Mức
Thương hiệu Dragon Ball Z đã có vô số tựa game, nhưng không có series nào nắm bắt được cảm giác của bộ truyện một cách trọn vẹn như Budokai Tenkaichi.
Nhưng series đó đã kết thúc trong kỷ nguyên PS2. Vì vậy, vào năm 2011, Dragon Ball Z: Ultimate Tenkaichi ra mắt, và game thủ ngay lập tức nhìn thấy cái tên và nghĩ rằng đây có thể là thế hệ tiếp theo của những tựa game đó.
Không hoàn toàn như vậy. Thực tế, tựa game này hầu như không giống series Budokai Tenkaichi và thay vào đó là sự pha trộn kỳ lạ giữa các sự kiện quick-time (QTE) và hệ thống chiến đấu cơ bản mà ngay cả một đứa trẻ cũng có thể thuần thục.
Tất cả sự phức tạp và thử thách từng có trong các game trước của series đều biến mất trong spin-off đầy tham vọng nhưng cực kỳ đáng thất vọng này.
Vấn đề chính là quyền kiểm soát, hay đúng hơn là sự thiếu vắng nó. Bạn hầu như không thể tung ra vài đòn đánh trước khi tham gia vào những chuỗi QTE cực kỳ điện ảnh nhưng nông cạn.
Dù nhìn “ngầu” khi hành động, nhưng bạn gần như chỉ là khán giả trong phần lớn thời gian chơi. Nếu đúng là vậy, bạn có thể xem bộ phim hoạt hình còn hơn.
Thông tin game:
- Thể loại: Đối kháng
- Phát hành: 25/10/2011
- Đánh giá ESRB: T (Teen): Bạo lực hoạt hình, máu nhẹ, ngôn ngữ nhẹ
- Nhà phát triển: Spike
- Nhà phát hành: Namco Bandai
- Chế độ chơi: Local Multiplayer, Online Multiplayer
- Thương hiệu: Dragon Ball Z
- Nền tảng: PlayStation 3, Xbox 360
- Thời lượng chơi: 12.5 Giờ
3. Bomberman: Act Zero: Cố Gắng “Người Lớn Hóa” Một Thương Hiệu Kinh Điển
Phản Ứng Tiêu Cực Của Thị Trường Với Sự Thay Đổi Không Cần Thiết
Bomberman: Act Zero chịu chung số phận với Shadow the Hedgehog đã nói ở trên: sản phẩm của trào lưu “edgy” hóa mọi thứ vào giữa những năm 2000.
Bomberman chắc chắn là một trong những tựa game độc đáo nhất thời kỳ N64 hoàng kim, nhưng rõ ràng phong cách dễ thương không phù hợp với xu hướng game “người lớn” bùng nổ giữa những năm 2000. Vậy họ đã làm gì? Họ biến nó thành một tựa game xấu xí, hầu như không thay đổi gì về lối chơi cốt lõi, và thêm từ “zero” vào tiêu đề. Tuyệt vời!
Kết quả là đúng như bạn tưởng tượng. Gameplay hoàn toàn nhàm chán, và về mặt đồ họa, nó trông thực sự hấp dẫn hơn trên N64. Thêm vào đó là một câu chuyện nghiêm túc đến mức nực cười, và vâng, không cần phải nói, tựa game này đã “bom xịt” ngay khi ra mắt.
Thông tin game:
- Phát hành: 03/08/2006
- Nền tảng: Xbox 360
2. Metal Gear Survive: Biểu Tượng Của Sự Khủng Hoảng Hậu Kojima
Định Hướng Sản Phẩm Mơ Hồ và Hậu Quả Kinh Hoàng Cho Thương Hiệu
Metal Gear Survive là một sự sỉ nhục đối với cái tên Metal Gear. Không chỉ Konami đẩy Hideo Kojima ra đi, mà họ còn quyết định làm ô uế một trong những tài sản trí tuệ đáng giá nhất còn lại trong thư viện của mình.
Tựa game này là mọi thứ mà Metal Gear không phải. Nó không thông minh, không vui để chơi, không hấp dẫn để xem, và chắc chắn không có một cốt truyện lôi cuốn.
Đây là một tựa game chỉ giữ lại cái tên của thương hiệu rồi chất lên đó một đống rác rưởi. Mặc dù tự xưng là game sinh tồn, nhưng các yếu tố sinh tồn của nó lại quá yếu kém so với các đối thủ cùng thời. Điểm cứu vớt duy nhất của nó là sử dụng engine của Metal Gear Solid V: The Phantom Pain, điều này ít nhất giúp việc di chuyển trong game trở nên ổn hơn.
Nhưng engine đó chỉ có thể giúp bạn đến thế. Thay vì thâm nhập các căn cứ địch, bạn sẽ bảo vệ căn cứ của mình khỏi những thây ma pha lê. Điều này nghe có vẻ không quá điên rồ đối với series, nhưng lại có rất ít thứ để hỗ trợ nó. Đâm chọc chúng khi chúng leo qua hàng rào thì ổn vài lần đầu, nhưng bạn nhanh chóng nhận ra game chẳng có gì khác để cung cấp.
Bạn có thể chơi toàn bộ game ở chế độ co-op, điều này thật tuyệt, nhưng bạn cũng có thể cùng bạn bè lao xuống vùng nước đầy cá mập và có lẽ sẽ có một khoảng thời gian vui vẻ tương tự.
Thông tin game:
- Thể loại: Sinh tồn
- Phát hành: 21/02/2018
- Đánh giá ESRB: M
- Nhà phát triển: Konami
- Nhà phát hành: Konami
- Engine: Fox Engine
- Chế độ chơi: Online Multiplayer
- Thương hiệu: Metal Gear
- Nền tảng: PS4, Xbox One, PC
- Đánh giá OpenCritic: Yếu
1. Left Alive: Màn “Tái Xuất” Đầy Thất Vọng Của Front Mission
Thiếu Đột Phá, Sai Lầm Trong Chiến Lược Phát Hành và Cập Nhật
Thành thật mà nói, tôi thực sự không ghét tựa game này, nhưng tôi phải thừa nhận rằng nó không tốt chút nào. Đây là một spin-off của series Front Mission vốn đã khá kén người chơi, vì vậy ngay từ đầu, nó đã không có nhiều lợi thế.
Gameplay của Left Alive về cơ bản là “TEMU phiên bản Metal Gear Solid”. Nó có yếu tố tàng hình, vũ khí giảm thanh và robot khổng lồ (mechs), nhưng không có gì trong số đó mang lại cảm giác chơi tốt.
Mọi thứ đều rất cứng nhắc, và phải mất rất nhiều bản cập nhật để game trở nên có thể chơi được, vì độ khó ban đầu quá vô lý khiến bạn gần như không có cơ hội chiến thắng bất kỳ cuộc chạm trán nào.
Bạn sẽ hóa thân vào nhiều nhân vật từ các góc nhìn khác nhau trong cuộc chiến, điều này khá thú vị. Nhưng thật không may, chính gameplay lại không mấy hấp dẫn. Bạn sẽ lén lút, ẩn nấp, thực hiện vài phát bắn headshot, lặp đi lặp lại với đôi khi là những phân đoạn điều khiển mech (Wanzer) thô cứng, nhưng ngay cả những phân đoạn đó cũng không mấy ấn tượng.
Nếu bạn đang khao khát một tựa game hành động tàng hình, Left Alive có thể tạm chấp nhận được vì lựa chọn thể loại này hiện nay khá ít ỏi, nhưng đây không phải là một tựa game được làm tốt theo bất kỳ tiêu chí nào.
Nhân vật trong Left Alive thực hiện hành động tàng hình, núp sau vật cản, với bối cảnh thành phố đổ nát và mech (Wanzer) xuất hiện, gợi liên tưởng đến Metal Gear Solid
Thông tin game:
- Thể loại: Hành động
- Phát hành: 05/03/2019
- Đánh giá ESRB: M
- Nhà phát triển: Square Enix
- Nhà phát hành: Square Enix
- Engine: Orochi 4
- Nền tảng: PS4, PC
- Đánh giá OpenCritic: Yếu
Kết luận:
Qua loạt phân tích về những tựa game spin-off thất bại này, chúng ta có thể rút ra những bài học kinh nghiệm sâu sắc về chiến lược phát triển sản phẩm trong ngành công nghiệp game. Việc “vắt sữa” một thương hiệu bằng cách thay đổi hoàn toàn thể loại, đưa ra ý tưởng không phù hợp với bản sắc gốc, hoặc đơn giản là thiếu đầu tư vào chất lượng đã không chỉ gây thất vọng cho game thủ mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến giá trị thương hiệu và doanh thu của nhà phát hành. Từ việc cố gắng “người lớn hóa” những nhân vật đáng yêu, đến biến một game đối kháng đỉnh cao thành QTE nhàm chán, hay biến một huyền thoại tàng hình thành game thủ thành zombie – những quyết định này đều cho thấy sự thiếu tầm nhìn và đánh giá sai thị trường.
Đối với tiemgame.net, chúng tôi luôn ưu tiên những nội dung game có giá trị thực sự. Những thất bại này là lời nhắc nhở rằng, trong một thị trường cạnh tranh khốc liệt, sự sáng tạo, tôn trọng người chơi và giữ vững chất lượng mới là chìa khóa để xây dựng một cộng đồng vững mạnh và một thương hiệu bền vững. Game thủ Việt Nam xứng đáng nhận được những trải nghiệm tốt nhất, và chúng tôi sẽ tiếp tục cung cấp những phân tích sắc bén, cập nhật nhanh để giúp các bạn có cái nhìn toàn diện về thế giới game. Bạn có tựa game spin-off nào khác mà bạn cảm thấy đã “phá nát” một thương hiệu yêu thích? Hãy chia sẻ ý kiến của bạn trong phần bình luận bên dưới và cùng chúng tôi thảo luận!
